Mark Dvoretsky – Người thầy vĩ đại cờ vua thế giới

Vào thế kỷ trước, khi cờ vua vừa hoàn thành xong các luật lệ chuẩn mực như chúng ta học ngày nay và có ngôi vị vua cờ đầu tiên. Ánh sáng của trí tuệ mà cờ vua mang lại lan rộng khắp bầu trời châu Âu. Trong đó liên bang Xô Viết với các kỳ thủ xuất chúng nhanh chóng chiếm lĩnh ngôi vị thống trị làng cờ thế giới. Nhưng các cá thể đó như những ngôi sao băng chứ không có một nền tảng đào tạo vững chắc cho đến khi một người mang tên Mark Dvoretsky xuất hiện.

mark-dvoretsky-01.png

Hình 01- Mark Dvoretsky lúc còn thi đấu.

Mark Dvoretsky sinh ngày 9/12/1947, đến năm 1975 ông đạt danh hiệu kiện tướng cờ vua quốc tế (IM). Tiền đồ của ông rất xán lạn khi nói về khả năng thi đấu, giới chuyên môn nhận định ông hoàn toàn có thể dễ dàng trở thành GM nếu tiếp tục thi đấu một thời gian ở các giải đấu lớn. Nhưng ông quyết định dừng việc thi đấu lại để trở thành huấn luyện viên tại trung tâm dạy cờ danh giá nhất Liên Bang Xô Viết là Pioneer Palace. Ở nơi này ông bắt đầu sáng tạo ra hệ thống giáo dục cờ vua theo bài bản cho trẻ em, đặt nền móng quan trọng cho công tác huấn luyện vận động viên trẻ ngày nay.

Trong các năm huấn luyện của mình, Dvoretsky đã tạo và thu thập một cơ sở dữ liệu khổng lồ các ván đấu và thế cờ để làm nguồn tư liệu giảng dạy. Trong số các học trò bấy giờ của ông có một người xuất sắc nhất, Artur Yusupov. Sau các thành công của Yusupov trên đấu trường quốc tế dưới sự dẫn dắt của Dvoretsky, với đỉnh cao nhất là đạt elo 2680 và đạt hạng 3 thế giới tại thời điểm đầu thập niên 90, cả hai quyết định xuất bản quyển sách đầu tiên nhằm mục đích giúp người chơi cờ trên toàn thế giới có cơ hội tiếp xúc với cờ vua kỹ thuật cao. Quyển sách Secret of Chess Training xuất bản năm 1991 nhanh chóng đạt giải thưởng quyển sách của năm do Liên Đoàn cờ vua Anh quốc bình chọn. Kỳ thủ khắp thế giới nhanh chóng cảm nhận được kỹ năng tính toán ở đẳng cấp đại kiện tướng và một số nhanh chóng trở thành các kiện tướng tên tuổi cho đến ngày nay. 

mark-dvoretsky-books.jpg

Hình 02 - Hai quyển sách cờ vua đầu tiên của Dvoresky – Yusupov

Trong 30 năm tiếp theo,  Dvoretsky và Yusupov đã xuất bản trên 20 quyển sách góp phần quan trọng trong việc phát triển cờ vua học thuật và kỹ năng tính toán cũng như cung cấp tài liệu dạy học cho kỳ thủ trên toàn thế giới. Các học trò thành đạt qua mô hình đào tạo của ông là rất nhiều, có thể kể tên như: GM Sergei Dolmatov, GM Vadim Zvjaginsev, GM Alexei Dreev, GM Ernesto Inarkiev, GM Ivan Popov … Vô số các GM top 10 thế giới đã từng làm việc với Dvoretsky như Garry Kasparov, Viswanthan Anand, Veselin Topalov, Evgeny Bareev, Viktor Bologan, Loek van Wely và nhiều người khác.

Ông chu du khắp nơi trên thế giới, từ các quốc gia sau khi Xô Viết tan rã như Armenia cho tới quốc gia châu âu như Đức, Hà Lan và New York của Mỹ quốc để phổ biến mô hình đào tạo của ông cho người yêu cờ.

Hoạt động liên tục ở khắp nơi trên thế giới kèm theo phải dùng một lượng lớn sức lực cho việc viết sách, năng lượng của ông dần cạn kiệt. Biết rằng không còn đủ sức ở lại dương trần lâu được nữa, ông sử dụng tâm huyết cuối cùng viết ra quyển sách Maneuvering: The Art of Piece Play xuất bản bởi Russel Enterprises năm 2016 và tham gia ghi hình vài bài giảng tại Hamburg của Đức cho trang web cờ chuyên môn. Sức cùng lực kiệt, Mark Dvoretsky từ trần ngày 26/9/2016 để lại tiếc thương vô hạn cho người yêu cờ vua ở khắp nơi trên thế giới.

mark-dvoretsky-02.jpg

Hình 03 - Hình ảnh cuối cùng của Dvoresky trong lòng người hâm mộ cờ vua


Bài viết liên quan:

DANH NGÔN CỜ VUA

Emanuel Lasker